Tag: Llyfrgell Genedlaethol Cymru

Celf gyfoes, heb gartref yng Nghymru

November 17, 2023 2 Comments
Celf gyfoes, heb gartref yng Nghymru

Arddangosfa eithriadol sy’n llenwi Oriel Gregynog yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru ar hyn o bryd.  Ei theitl yw ‘Cyfoes’, a’i hamcan yw dangos rhai i’r gweithiau celf – peintiadau a ffotograffau gan amlaf – y mae’r Llyfrgell wedi’u casglu yn ystod y degawdau diwethaf. Mae gwedd y sioe yn drawiadol.  Does dim gormod o weithiau, ac […]

Continue Reading »

R.J. Derfel ar lyfrgelloedd

July 29, 2022 0 Comments
R.J. Derfel ar lyfrgelloedd

Cofir R.J. Derfel heddiw yn bennaf fel y dyn a fathodd y term ‘Brad y Llyfrau Gleision’, teitl ei ddrama a gyhoeddwyd yn 1854, saith mlynedd ar ôl yr adroddiad drwg-enwog gan y llywodraeth ar gyflwr addysg yng Nghymru.  Ond dylen ni ei gofio hefyd fel un o’r rhai cynharaf i ysgrifennu am sosialaeth trwy […]

Continue Reading »

Llangeitho mewn lluniau

February 7, 2020 0 Comments
Llangeitho mewn lluniau

Digwydd bod yn Llangeitho y dydd o’r blaen, ac yn y pentrefan gerllaw, Capel Betws Lleucu.  Pentref digon tawel yw Llangeitho heddiw, ac fe welais neb bron ar y strydoedd.  Ond ganrif a hanner yn ôl roedd pethau’n wahanol: llawer mwy o bobl yn byw a gweithio yn yr ardal, llawer mwy o Gymraeg i’w […]

Continue Reading »

Sebon glan, sebon budr

October 11, 2019 0 Comments
Sebon glan, sebon budr

Daeth newyddion da o Lyfrgell Genedlaethol Cymru‘r wythnos yma: bod y Llyfrgell wedi prynu un o’r ddau fersiwn gwreiddiol o’r llun dyfrlliw enwog Salem gan Sydney Curnow Vosper, cyn arwerthiant yng Nghaerdydd.  Mae’n hollol briodol bod llun a ddisgrifir yn aml fel ‘eicon’ o gelf Gymreig yn cael cartref parhaol mewn sefydliad diwylliannol cenedlaethol.  Fel […]

Continue Reading »

‘Very infuriating, never quite right’: Kyffin Williams yr awdur

May 25, 2019 0 Comments
‘Very infuriating, never quite right’: Kyffin Williams yr awdur

Diolch o galon i Ymddiriedolaeth Kyffin Williams am y gwahoddiad i draddodi Darlith Flynyddol Kyffin Williams eleni.  Rydw i’n ymwybodol o’r darlithoedd rhagorol gan gyfres hir o siaradwyr eraill ar Kyffin.  Maen nhw wedi treulio blynyddoedd yn ymchwilio ac yn meddwl am gelf a bywyd Kyffin.  Ni allaf honni fy mod yn un o hoelion […]

Continue Reading »

Lloyd George a’r bachgen yn y llun

August 26, 2018 0 Comments
Lloyd George a’r bachgen yn y llun

Cricieth, 1890: David Lloyd George, cyfreithiwr a gwleidydd, 27 mlwydd oed, a John Thomas, ffotograffydd, 52 mlwydd oed. Lloyd George: Ydych chi’n siŵr am y lle hwn, Mr Thomas? John Thomas: Dewis perffaith, dywedwn i, Mr Lloyd George. LlG: David, plîs, Mr Thomas.  Dim angen ichi fod yn ffurfiol.  Dyn y werin bobl ydw i, […]

Continue Reading »

Popeth yn Gymraeg, yn llythrennol

February 2, 2018 0 Comments
Popeth yn Gymraeg, yn llythrennol

Beth sydd ei angen er mwyn cyrraedd miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn y flwyddyn 2050?  Llawer o bethau, heb os, ond un ohonynt yw cynnydd mawr iawn yn y maint o’r deunydd yn Gymraeg sydd ar gael i bobl – pethau i’w darllen, i’w gweld, i’w glywed. Ystyr ‘ar gael’, y dyddiau hyn wrth gwrs, […]

Continue Reading »