Category: libraries & archives
-
Haf 1975: adeilad newydd, gyrfa newydd
Ym mis Medi bûm ym Mhrifysgol Caerdydd ar gyfer dathliad pen-blwydd – hanner can mlynedd ers agor Llyfrgell y Celfyddydau ac Astudiaethau Cymdeithasol (ASSL). Dathliad arbennig i mi, achos dyna le dechreuais i ar fy swydd broffesiynol gyntaf – yn syth ar ôl i’r drysau agor yn yr adeilad newydd hwnnw. (Doedd y dodrefn heb…
-
Bye bye, Brinley
Doedd y newyddion am farwolaeth Brinley ar 3 Awst ddim yn syndod – roedd yn 96 mlwydd oedd ac yn fregus yn dilyn strôc – ond daeth ton o dristwch mawr drosto i, o feddwl yn ôl dros y blynyddoedd o’n cyfeillgarwch. Aeth fy meddwl yn ôl yn syth i’r diwrnod cyntaf welais Brinley, yn…
-
Naivety of an online evangelist
Looking back over a career isn’t something I waste time much on. But sometimes my mind drifts back. And sometimes I wonder at how I spent so much time and effort, all those years ago, in the aid of a cause that would seem to have ended so badly. I was one of many who…
-
In praise of Maesteg
The last deep coal mine in the Llynfi valley, St John’s Colliery, just east of Maesteg, closed in 1985, at the end of Margaret Thatcher’s war against the miners. At its peak it employed nearly 1,500 men. There’s been no other source of work of comparable size in the area since – the local paper…
-
In praise of indexes
These days librarians belong to a much-diminished profession (they’re not the only ones). But once you’ve become a librarian there are some things that stay with you for good. Among them is a commitment to the ideas of the collective provision of goods – as in ‘things that do good to people’ – and the…
-
R.J. Derfel ar lyfrgelloedd
Cofir R.J. Derfel heddiw yn bennaf fel y dyn a fathodd y term ‘Brad y Llyfrau Gleision’, teitl ei ddrama a gyhoeddwyd yn 1854, saith mlynedd ar ôl yr adroddiad drwg-enwog gan y llywodraeth ar gyflwr addysg yng Nghymru. Ond dylen ni ei gofio hefyd fel un o’r rhai cynharaf i ysgrifennu am sosialaeth trwy…
-
Carnegie libraries in Wales
Alfred Zimmern, the classicist and first professor of international politics in Aberystwyth (and the world) is now largely forgotten, except for one striking phrase he coined, ‘American Wales’. He was referring to the explosive industrialisation of south Wales in the second half of the nineteenth century and the beginning of the twentieth, which produced an…
-
Anorffenedig
Bu farw Edward Lhuyd, un o’r ysgolheigion Cymreig mwyaf, yn ei ystafell yn Amgueddfa’r Ashmolean, Rhydychen ar 30 Mehefin 1709, yn 49 mlwydd oed. Pedair ar ddeg o flynyddoedd cyn hynny, yn 1695, argraffodd e gynllun uchelgeisiol iawn i baratoi a chyhoeddi llyfr mawr, amlgyfrolog, amlddisgyblaethol. Teitl y cynllun oedd A design of a British…
-
John Ballinger
There’s something faintly ridiculous about the phrase ‘librarian as hero’. But just occasionally librarians come along who, if not exactly heroic, at least have the capacity to astonish their successors with the number and breadth of their achievements. John Ballinger (1860-1933) was one such example. Ballinger was the Librarian of the Cardiff Free Library1 and…
-
Darllen: a oes argyfwng?
Ar 7 Mawrth dathlon ni Ddiwrnod y Llyfr unwaith eto, gyda digwyddiadau mawr mewn ysgolion, siopau llyfrau a llyfrgelloedd. Ond ar drothwy’r ŵyl, cyhoeddodd y National Literacy Trust (NLT) adroddiad brawychus sy’n dangos bod darllen er pleser wedi dirywio yn sylweddol unwaith eto yn y DU. Dim ond 25.8% o blant a phobl ifanc (oedran…