Category: cymraeg
-
Geiriaduron a Karl Marx
Digwydd bod yn swyddfeydd Gwasg Gomer yn Llandysul rai wythnosau yn ôl, a dod o hyd i hen gyfaill, D. Geraint Lewis. Roedd camerâu Heno yn yr adeilad, i ddathlu cyhoeddi llyfr mawr, a doedd dim cyfle cael sgwrs. Achos y dathlu oedd y llyfr mwyaf a gyhoeddwyd yn hanes y cwmni, sef llyfr gan…
-
Capel-y-ffin: tro ar fyd David Jones
Mae’n drueni mawr na fydd yr arddangosfa David Jones: vision and memory, sydd newydd ddod i ben yn Pallant House, Chichester, yn dod yma i Gymru, cartref ysbrydol ac ysbrydoliaeth yr artist ac awdur o Lundain. Fel cytunodd pob un o’i hadolygwyr, arddangosfa o’r safon uchaf fu hi, gyda nifer fawr o weithiau anghyfarwydd, yn…
-
Cofio am Osi Rhys Osmond
Y dydd o’r blaen rhoddodd ffrind lyfr ail-law imi, ychwanegiad i’m llyfrgell fach o lyfrau ar gelfyddyd cerdded. Doedd y gyfrol, I know another way: from Tintern to St Davids (Gomer, 2002) ddim yn gyfarwydd imi. Casgliad yw e o ysgrifau er cof am Robin Reeves, y newyddiadurwr, ymgyrchydd a golygydd New Welsh Review a…
-
Hwyl fawr i’r byd cyhoeddus?
Ar ddydd Mercher nesaf bydd y Canghellor George Osborne yn cyhoeddi’r canlyniadau o’i adolygiad o wariant cyhoeddus. Mae’n argoeli bod yn achlysur tyngedfennol. Fel dywed William Keegan, y newyddiadurwr economaidd, yn gyson, daeth y Ceidwadwyr i rym, yn 2010 ac eto yn 2015, ar sail dau Gelwydd Mawr: taw’r llywodraeth Lafur, yn hytrach na’r bancwyr a’i…
-
Cadair Idris eto
A wnelo rhai o’m hoff brofiadau o deithio yng Nghymru â Chadair Idris. Ar yr hen ffordd Rufeinig o Domen y Mur tua’r de, does dim golygfa fwy gwefreiddiol na gweld mur hir, mawreddog y mynydd yn y pellter, yn sgleinio’n oren a llwyd yn yr haul isel ar noson glir o haf. Eto, wn…
-
Ar y Mynydd Du
Golygfa ddu yw hi, o bob cyfeiriad, does dim dwywaith. O’r A48, er engraifft, wrth ichi yrru o Gaerfyrddin tua Cross Hands, mae’n anodd osgoi edrych draw, am eiliad o leiaf, i’r wal dywyll, fygythiol o fryniau sy’n ymestyn ar y gorwel yn y dwyrain – ymyl gorllewinol y Mynydd Du. ‘Du’ mewn ffordd arall…
-
Beth yw diben angladd?
Dros y gaeaf buodd Dr Angau ar grwydr trwy’r wlad yn ei glogyn du, ac yn anarferol o brysur. O fewn y pythefnos diwethaf bues i mewn tri angladd, yn Lloegr ac yng Nghymru. Byddai’r cyfanswm wedi bod yn bedwar angladd mewn tair gwlad oni bai am y ffaith bod dau’n digwydd ar yr un…
-
Y broblem o’r cyfoethogion eithafol
Fersiwn o gyflwyniad i aelodau Undeb Myfyrwyr Prifysgol Aberystwyth ar 11 Chwefror 2015. Dyma dri chwestiwn ichi: A oes ots os ydy nifer fach iawn o bobl mewn cymdeithas yn ennill llawer, llawer mwy na’r gweddill ohonom? Ydy’r sefyllfa hon yn ffaith naturiol yn ein heconomi, ac felly does dim modd ei newid? Os oes…
-
Tranc sebon
Allech chi ddim dweud bod diffyg sebon, yn ei ystyr fetafforaidd. Er bod rhai yn dadlau bod ein cymdeithas wedi colli pob arwydd o ymostyngiad, mae seboni yn weithgaredd poblogaidd o hyd, yn arbennig yn y byd gwaith. Ac wrth gwrs mae operâu sebon yn rhygnu ymlaen, er bod rhywun yn synhwyro nad oes gan…
-
‘Caitlin’
Wrth i ‘flwyddyn Dylan’ ddirwyn i ben – ar ôl misoedd o ddathliadau dwys sy wedi ymylu ar fod yn ‘Dylanolatri’ – mae’n briodol iawn bod peth sylw yn cael ei roi i’w wraig Caitlin. Nos Fawrth yn Volcano yn Abertawe fe welais berfformiad byw, rhyw awr o hyd, o’r enw ‘Caitlin’, sy’n dramateiddio’r berthynas…